Przechowywanie danych w chmurze i ryzyko ich utraty

Chmura jest wirtualną przestrzenią udostępnianą przez dostawców za pośrednictwem sieci internetowej i służącą przechowywaniu danych użytkownika (dyski w chmurze). Może występować także w roli platformy (cloud computing), dzięki której użytkownicy korzystają ze specjalistycznego oprogramowania czy systemów analitycznych umożliwiających np. wgląd w dane firmy – z dowolnego urządzenia bez konieczności instalacji wykorzystywanych aplikacji. Oczywiście użytkownicy zewnętrznych przestrzeni dyskowych posiadają także możliwość korzystania z różnych dodatkowych funkcji wywodzących się z cloud computing, jak np. edycja plików gromadzonych w chmurze. Do chmury użytkownik uzyskuje dostęp z poziomu internetowej przeglądarki albo za pośrednictwem specjalnie projektowanych aplikacji. W dalszej części wpisu skoncentrujemy się na roli chmury w ujęciu magazyny służącego do przechowywaniu plików i narzędzia do wykonywania kopi zapasowych danych z urządzeń użytkowników.

Wady i zalety chmury

Do najważniejszych zalet chmury należy zwiększenie stopnia bezpieczeństwa danych. Wszystkie pliki gromadzone w pamięciach urządzeń posiadają swoje kopie zapisane w chmurze – w przypadku awarii urządzenia bądź przypadkowego usunięcia pliku jego kopia znajdować się będzie na zewnętrznym dysku w chmurze. Dodatkowym atutem chmury jest możliwość korzystania z zasobów chmury z dowolnego urządzenia i miejsca w zasięgu sieci. Nie bez znaczenia jest również możliwość uzyskania większej przestrzeni magazynowej. Tak więc w przypadku awarii można łatwo i szybko przywrócić utracone dane korzystając z aktualizowanych w chmurze zasobów (w systemie Windows 10 pliki zapisywane w folderze onedrive automatycznie przesyłane są i synchronizowane z dyskiem w chmurze). Ma to zatem niebagatelne znaczenie w kontekście bezpieczeństwa danych. Do podstawowych zalet chmury należy zatem zwiększone bezpieczeństwo danych oraz wygoda obsługi. Podstawowa wada przechowywania danych w chmurze paradoksalnie jest związana także z… bezpieczeństwem danych. Chmury są bowiem podatne na ataki hakerów i od stopnia zabezpieczeń danego systemu zależy bezpieczeństwo zgromadzonych plików. Administratorzy stosują oczywiście szereg możliwych zabezpieczeń. Nigdy nie ma jednak pewności co do ich skuteczności – nie wszystkim bowiem atakom da się zapobiec. Niestety użytkownik nie ma bezpośredniego wpływu na procedury zabezpieczeń stosowane przez operatora i pozostaje jedynie zaufanie co do rzetelności środków stosowanych przez dostawcę usługi.

Inne powody utraty danych zgromadzonych w chmurze

Pomyłka

Czynnik ludzki jest słabym ogniwem w łańcuchu zabezpieczeń. Błędy się zdarzają – wadliwe bądź omyłkowo zaimplementowane programy (skrypty) bywają powodem awarii (co skutkować może np. usunięciem danych z serwerów).

Słaba autoryzacja dostępu

Źle zabezpieczony dostęp do zasobów przechowywanych w chmurze to prozaiczny ale często występujący powód utraty bądź wycieku danych. Zawsze należy korzystać ze wszystkich dostępnych środków utrudniających możliwość dokonania włamania: silne hasła (duże litery, cyfry), uwierzytelnianie dwuetapowe (jeśli jest oferowane przez dostawcę usługi).

Awarie

Awarie serwerów są zdarzeniami losowymi, na które użytkownik nie ma wpływu. Nie zdarzają się one zbyt często i nie zawsze związane są z bezpowrotną utratą danych – serwery są odpowiednio zabezpieczane i na ogół awaria związana jest z czasową utratą dostępu do plików.

Minimalizacja ryzyka utraty danych

Aby zmaksymalizować stopień zabezpieczenia można powielać dane umieszczając je w różnych chmurach oferowanych przez niezależnych dostawców usługi (niektórzy usługodawcy stosują podobny zabieg w ramach jednego obsługiwanego przez siebie systemu).

Innym sposobem jest stosowanie chmury hybrydowej, rozwiązania w którym część zasobów (newralgicznych z punktu widzenia użytkownika) przechowywanych jest na serwerach lokalnych, zabezpieczanych wewnętrznie, część zaś w zewnętrznej chmurze publicznej z wykorzystaniem zabezpieczeń oferowanych przez dostawcę usługi.

Pavel Kroupka